INVESTIGACIÓN DOCUMENTACIÓN INFORMATIVA

Resumo

A continuación imos tratar o concepto,definición,características,funcións,obxetivos etc  da Documentación Informativa.Levaremos  a cabo unha pequena investigación para fixar algunas ideas básicas ao respecto que se irán desenvolvendo ao longo do texto para rematar finalmente tratando o papel da Documentación Informativa na actualidade e a súa relación co xornalismo.

Palabras clave

*Documentar:probar,xustificar a verdade de algo con documentos.

*Hipertexto: texto que contén elementos a partir dos cales se pode aceder a outra información.

*Centro de documentación: unidade de información que reúne,xestiona e difunde a documentación dunha área de coñecemento determinado ou a producida por un organismo ou insittución que a ciscunscribe.

*Documentalista: persoa adicada a recopilar datos biográficos,informes,notcias etc.,sobre determinada materia

Introducción

A documentación considérase que comeza coa labor iniciada por Paul Otlet  e Henry Lafontaine,que remata coa era predocumental poñendo en marcha unha metodoloxía que axuda a controlar toda a bibliografía científica .No século XV aparece a imprenta e a partir dese momento os libros fanse cada vez maís científicos ata chegar ao século XIX ,cando a publicación é excesiva e non ten control. Este século se caracteriza polo positivismo,un sistema filosófico que se basea na experiencia e no coñecemento empírico dos fenómenos naturais e que emprega o método de coñecemento indutivo.Aparecerán neste momento revistas científicas de divulgación,aumentarán as Academias científicas e os xornais e inventaranse a fotografía e a radiofusión propiciando a globalización e aumentando a información que se publica. É por isto que a mediados deste século uns eruditos consideran que o control da información debería considerarse como una disciplina.Así,a Documentación xorde para resolver mediante métodos científicos a organización e circulación da información. En 1895 Otlet e Lafontaine fundan o Instituto Internacional de Bibliografía,ao que dotan de estatutos nos que aparece como obxetivo crear un repertorio Bibliográfico Universal.Será o primeiro centro de documentación no mundo,superará as dúas Guerras Mundiais e tamén a loita interna entre bibliotecarios e documentalistas.En 1938 pasará a chamarse federación Internacional de Documentación.

Concepto

 A Documentación  é unha ciencia informativa e de carácter social que actúa como mediadora entre o creador da información e o receptor desta.Procede da palabra documento do latín documentum(ensinar).

 É unha disciplina científica que trata de recopilar,almacenar,analizar e difundir información contida en documentos de distinto tipo co obxetivo de facela accesible para calquera persoa que puidera necesitala.Trátase pois,dunha disciplina instrumental,xa que serve a tódalas demás ciencias para localizar a información precisa para o avance do coñecemento.Para isto,aplica procesos de selección de materiais,organización,catalogación e análise de contido.A Documentación implica catro procesos: a recuperación de información,a análise intelectual,a síntese e a difusión.

Aínda que se defina como unha ciencia por incorporar metódos de traballo propios desta,realmente é unha ciencia para a ciencia porque intervén no establcemento das causas últimas doutras ciencias mediante diferentes instrumentos.

Por último,tramén podemos definir a Documentación como unha disciplina instrumental ao axudar ás demais ciencias a localizar a información que precisan.

En definitiva,é unha mestura entre procedemento e ferramenta que axuda a organizar o conxunto de coñecementos derivados do crecemento masivo da información científica no século XIX.

àOtlet e Lafontaine:  Búsqueda de documentos para facer o estudio ou a tesis.

àBradford: Arte de recolectar,clasificar e facer doadamente accesibles os documentos de tódalas formas de actividades intelectuais.

àAdoració Pérez Alarcón : É unha disciplina que se ocupa basicamente de aplicar unha chea de técnicas que permiten estruturar e organizar os documentos en chamados sistemas de información. Só así será posible a recuperación e localización dos documentos, da información.

àÁngeles López Hernández :  Ensínanos a clasificar,organizar,resumir e extraer as palabras clave das mensaxes de forma eficiente e útil,facilitando e axilizando a recuperación das informacións no momento preciso,cando son precisas para o desenvolvemento do traballo.

à Carrizo Sainero, Gloria; Pilar Irureta-Goyena Sánchez y Eugenio López de Quintana Sáenz : Actividade científica que se ocupa de recoller e tratar as fontes do coñecemento,almacenala información,facilitala recuperación e proceder á difusión de forma rápide e eficaz.

àAntonio García Gutiérrez: É prodecemento e ferramenta que axuda a comprender e ordenar o caos cognitivo xurdido a partir do crecemento expoñencial da información tecnocientífica no entorno da revolucioón industrial do século XIX.Xera procesos de organización e circulación de todo tipo de coñecementos.

àMiguel Ángel Moreno Gallo:  Non é so xestión de arquivos,é valoración e aportación de datos,análises e opinións.

àNuria Amat Noguera: Ciencia que estuda a produción ,organización,almacenamento,recuperación e difusión da información.Tamén investiga sobre os seus propios métodos.

àElena Giménez Toledo: Disciplina científica que trata de recopilar,almacenar,analizar e difundir información contida en distinto tipo de documentos para que sexa accesible a calquera que poida necesitala.

àJosé López Yepes: Ten que informar sobre a información existente e potencial e actualizar,á súa vez,o valor da información.

Principios

Os principios sobre os que se asenta a Documentación informativa son catro:

1.Conservación,difusión e reutilización da información.

2.Produción de nova información.

3.Coñecemento das fontes de información e dos sistemas documentais.

4.Disciplina ao servizo doutra disciplina

Carcterísticas da información de actualidade

Na  década dos 80 muda a definición de Documentación coa chegada dos ordenadores.Serán os propios centros de investigación  científica os que primeiro deciden  aplicalos ao seu servizo documental.Isto supuxo unha revolución no campo do coñecemento e produciuse un cambio no sector periodístico e documental.Para a Documentación,estos novos soportes “ axilizan a localización dos documentos,evitan a súa dispersión e garanten a súa conservación”. Finalmente,as comunidades científicas vense obrigadas a empregar as novas tecnoloxías para acceder á información electrónica.Para isto,a Documentación tivo que achegarse ao nivel das necesidades reais dos usuarios.O problema era que escaseaban os programas para analizar os documentos.A  partir da década dos 90 aparecen unha serie de documentos electrónicos,dixitais,hipertextuais e multimedia que avanzan ata permitir ao usuario non só conseguir texto on line,senón tamén son,imaxes e unha relación entre contidos.Chegamos así ao documento interactivo e virtual que permite gardar gran cantidade de información superando a linealidade do contido.Os centros de Documentación comezan a tratar os documentos electrónicos,primeiro con bases de datos e despois co hipertexto.Isto permitiu traballar con moitos conceptos enlazados,de maneira que os usuarios chegan a partir de unha primeira búsqueda a outra complementaria.Agora,ás funcións clásicas da Documentación engádense as aportacións persoais e puntuais do Documentalista de Información Electrónica,é dicir,podemos participar directamente na información aportando conceptos documentais.

As características desta información de actualidade son as seguintes:

1.Coincidencia episódica. As mesmas noticias son ofrecidas por tódolos medios diarios nas mesmas datas e posteriores. A causa é a dependencia dos medios e das axencias así como dos produtores dos feitos.

2.Redundancia cíclica. A actividade do xornalista céntrase na cobertura de feitos contemporáneos, de frecuencia diaria (bolsa), mensual (IPC), trimestral (grandes operacións de tráfico…)

3.Efecto Mateo. Poucas personaxes polarizan o interese dos medios e aparecen en moitas noticias mentres que moitos outros aparecen citados poucas veces.

4.Multiplicidade de soportes. Teletipos, noticias impresas, comunicados de prensa, grabacións radiofónicas, materiais visuais, audiovisuais…

5.Fragmentación da mensaxe. As mensaxes informativas transmítense fragmentadas polo ritmo de captación dos acontecementos diferente ao da publicación  ou edición dos medios.

6. Latencia. A información de actualidade caduca aparentemente, pero calquera feito pechado pode ser reaberto e devolver o protagonismo a personaxes e feitos.

7.Documentos compostos. Textos con fotografías e gráficos plantexan dificultades de organización documental e de deseño das ferramentas de recuperación documental.

8.Lei do mínimo esforzo. A premura coa que se traballa va en detrimento de tratamentos elaborados da información.

9.Estratificación de usuarios e usos. Trabállase para usuarios moi distintos na súa especialización e obxetivos.

10.Relatividade do signficado. Os documentos xornalísticos cambian o seu significado nos diferentes contextos e admiten interpretacións diversas por parte dos usuarios. Iso fainos polivalentes.

11.Omisión. Os textos omiten información, voluntaria ou involuntariamente, o que ten que ser tido en conta polo documentalista.

Funcións

As funcións clásicas da Documentación Informativa son : valoración,selección,clasificación e arquivo.Así podemos deducir que as súas funcións son as seguintes:

1.Produción de información.A posibilidade de información medra coa documentación,poténciase nela.

2.Mellorar a calidade e credibilidade da información. Na actualidade todos temos aceso á información,polo que calquera erro na documentación fará que perda calidade e,polo tanto,credibilidade.

3.Almacenamento e conservación. Todo o que estea ben almacenado pódese volver a atopar,dependendo dor formato elexido haberá que seguir uns coidados determinados para a súa conservación.Tamén poderemos empregar aquela información almacenada  por outros investigadores.

4.Difusión e reutilización. A información ben almacenada pódese volver a empregar por nos mesmos ou terceiras persoas,feito imprescindible para a produción de información.

Finalidade

A Documentación informativa ten unha serie de finalidades básicas :

1.Buscar información: localizala,contrastala e valorala.

2.Determinar o tipo de información que se precisa para elaborar un determinado traballo.

3.Organizar,arquivar,clasificar calquera material que se vaia acumulando.

4.Almacenar todo o noso traballo para que tanto nos coma outros o podamos atopar.

5.Recuperar e difundir documentos de utilidade.

6.Adquirir,coa práctica,un criterio de selección imprescindible para obter a información máis útil,novidosa e completa que serva para documentar o traballo a realizar.

Centro de documentación nun medio: funcións, características e fíns

Na actualidade a Documentación Informativa, xa sexa impresa ,iconográfica ,sonora ou audiovisual, é unha esixencia de tódolos medios de comunicación que precisan dun servizo documental rápido e eficaz.Ten que ofrecer ao profesional o documento axeitado para completar ou contrastar as súas novas no menor tempo posible.A Documentación,relacionada coas ciencias da información te duas vertentes.Por un lado,os profesionais acuden a centros de documentación de carácter científico ou investigador,onde empregan fontes específicas de cada materia para elaborar o seu traballo,e polo outro ,da lugar á creación de centros de documentación dentro das empresas informativas nas que os documentalistas empregan fontes de información de temática xeral para a produción de novas.Polo tanto,calquera empresa informativa que teña un mínimo nivel deberá estar dotada dun centro ou arquivo documental onde almacenar e documentar todo o material que xera para a súa conservación,difusión e futuro emprego.A Documentación convértese así nunha rama fundamental para a comunicación e o periodismo,xa que nesta sociedade de sobreinformación atopar a información veraz e útil faise máis difícil.Por isto,o xornalismo precisa de fontes para documentarse,contrastar a información coa que se conta,recuperar información de hai tempo que se quere volver a tratar,difundir os seus traballos etc.

Non  obstante,Internetcomo medio de traballo ten unas características propias:actitude activa do receptor da información,posibilidade de obter múltiples puntos de vista,complexidade como valor positivo e enlace como ferramenta de traballo.Así, o xornalista desempeña funcións moi comúns ao documentalista,xa que ambos xestionan a información.

A  Documentación Informativa ten uns fins claros na súa aplicación nos medios de comunicación

1.Contribuír á consecución dos obxectivos do medio

2.Asegurar a memoria dos acontecementos/corporativa

3.Servir de apoio aos profesionais

Así como unhas funcións:

1.Xestión dos fondos

2.Proporcionar fontes

3.Servir de  “fonte de inspiración”

4.Anticiparse ás necesidades dos profesionais

Mapa conceptual

25-S “Ocupa el Congreso”

25 de septiembre fue la fecha elegida por la plataforma En Pie! para tomar los alrededores del Congreso de los Diputados en la capital española.¿El objetivo? Demostrar el descontento del pueblo con sus políticos pidiendo la dimisión del gobierno y la disolución de las Cortes.Esta fue la opción elegida por los españoles para hacerse oír ante lo desesperante de la situación actual del país.El número exacto de manifestantes que se reunieron a las puertas de la institución política es todo un dilema,todo depende de  que fuente encontremos más certera,pero las cifras varían de forma significativa.No obstante,una imagen vale más que mil palabras.

El pleno del Congreso transcurrió con la mayor normalidad posible independientemente de lo que estaba ocurriendo a sus afueras.Pero lo que cabe destacar de esta fecha clave es el papel que desempeñaron ,por un lado los  manifestantes y por el otro la policía .En toda manifestación siempre hay algún manifestante que excede los límites a la hora de defender sus derechos y libertades invadiendo los de los demás ciudadanos.Con esto me refieron a actos como quema de contenedores,peleas,destrozo de material público y demás altercados que acaban perjudicando a aquellas personas que van a manifestarse de forma pacífica para hacerse oír.Pero al igual que hay ovejas negras en el grupo de los manifestantes,el 25 S destacó por la brutalidad de la actuación de la Policía Nacional,un cuerpo que se supone hecho para la seguridad de los españoles y que este día no llevo a cabo su función.Primero de todo,la mayoría incumplió su deber de llevar a la vista su número de identificación para que en caso de altercado el ciudadano puediese presentar una demanda.En segundo lugar,recurrieron a la violencia desde el primer momento y sin pensar ni un segundo en que aquellos que estaban al otro lado eran iguales que ellos,personas.Porrazos,patadas,golpes que dejaron heridas físicas y psíquicas a muchos,incluído un joven que según afirman quedó parapléjico después de la paliza recibida por un policía.Las imágenes,los vídeos,escalofriantes,una vuelta al pasado más represivo de España.Pero otra vez más nos encontramos con que pagan justos por pecadores,no todos los policías que actuaron para parar la protesta actuaron con la misma fuerza y sin embargo se les atribuye a todos.Y ,en medio de toda esta situación,estaban los periodistas encargados de retransmitir la última hora de lo que ocurría en Madrid  y que también salieron perjudicados.Manifestantes y policías cargaron contra ellos,unos acusándolos de manipuladores de información,otros para evitar que gravaran sus peores actuaciones.

Llama también la atención el tratamiento que los distintos medios dieron al 25 S.Según el periódico elegido o el canal de televisión visto podemos formarnos una opinión distinta,coincidiendo todos en puntos básicos de la protesta.A veces se nota demasiado la ideología del medio, y la información pierde toda la veracidad que se le pudiera dar.Cada vez la gente está más descontenta con la labor de los medios de comunicación y se siente más engañada que nunca,por eso cabe preguntarnos si sabemos toda la verdad,si vimos y escuchamos todo lo que deberíamos haber visto y escuchado,y no solo en este caso,sino en todo lo que sucede a diario a nuestro alrededor.Da que reflexionar.

En conclusión diré que estoy y seguiré estando a favor de que la gente salga a la calle con este tipo de iniciativas cuando se sienta tan engañada y decepcionada como se está con el gobierno de España,lo que me pregunto,intentando ser neutral como se supone que requiere nuestra profesión, es si estas protestas son más frecuentes simplemente porque el gobierno es de derechas o la gente saldríamos igual a la calle si no fuese así,al fin y al cabo no solo los medios se dejan guiar por su ideología.